Мақалада Польша, Болгария, Венгрия, Чехия, Хорватия, Словакия мысалында Шығыс Еуропа елдерінде ерекше қажеттіліктері бар адамдарға білім берудің әртүрлі тәсілдерінің тарихи аспектісі ашылады. Өз зерттеулерінің нәтижелері бойынша авторлар Шығыс Еуропа елдерінде білім беруді, атап айтқанда арнайы білім беруді дамыту тарихындағы 5 кезеңді шартты түрде анықтады. Бес кезеңді бөлу тарихи фактілермен негізделеді. Елдердегі инклюзивті білім беруді дамыту тенденциялары анықталды. Авторлар арнайы педагогтарды ерекше қажеттіліктері бар адамдармен жұмыс істеуге дайындауға салыстырмалы талдау жасауға тырысты, осы мақсатта Польша, Хорватия, Чехияның білім беру бағдарламалары талданды. Зерттеу нәтижелері әртүрлі елдердегі арнайы педагогтарды даярлаудың қазіргі жағдайын салыстырмалы талдау мақсатында пайдаланылуы мүмкін