Өзектілігі. Сауаттылықтың не екенін, оның қалай қолданылатынын және адамдардың әртүрлі санаттары үшін қандай пайда әкелетінін түсінуге тырысу 20 ғасырдың ортасынан бастап кең таралды. 1990 жылдардың басынан бастап ғылыми дискурста функционалдық сауаттылықты бағалауға арналған зерттеулер басым бола бастады. Мақалада еңбек нарығында жүргізілген зерттеулер қарастырылады, бұл функционалдық сауаттылықтың маңызды құрамдас бөлігі және ішінара жұмыспен қамтудың кепілі екенін көрсетеді, бірақ сонымен қатар жұмыс берушілердің көзқарасы бойынша "функционалдық сауаттылықты" кеңірек түсінуде анықтауға болатын көптеген басқа маңызды дағдылар бар. Қазақстанның балалар мен ересектердің функционалдық сауаттылығымен жағдайды бағалауға мүдделілігіне қарамастан, бұл елдің халықаралық салыстырмалы зерттеулерге белсенді қатысуымен расталады, қазіргі уақытта жоғары білім деңгейінде функционалдық сауаттылықты бағалау құралдары жоқ. Елдегі жоғары білім сапасын сынау сонымен қатар осы зерттеудің өзектілігін арттырады, өйткені ол жоғары оқу орындарына студенттердің осы саладағы үлгерімін бақылау және тиісті шаралар қабылдау тетігі ретінде студенттердің функционалдық сауаттылығының дамуын бағалаудың теориялық шеңберін ұсынады. Қазақстандағы ЖОО түлектерінің функционалдық сауаттылығын бағалау құралының теориялық шеңберін әзірлеу кезінде функционалдық сауаттылықты өлшеуге арналған зерттеулердің теориялық, тұжырымдамалық және тарихи бастауларын түсіну маңызды.

     Зерттеудің мақсаты Қазақстандағы ЖОО түлектерінің функционалдық сауаттылығын бағалау құралының теориялық шеңберінің жалпы тұжырымдамасын айқындау үшін тарихи, әдістемелік әдебиеттерді, сондай-ақ техникалық құжаттаманы зерделеу болып табылады.

     Зерттеу әдістемесінде мәтінді интеллектуалды талдаудың контекстік, тұжырымдамалық әдістері және когнитивті дағдыларды өлшеу әдістері қолданылады.

     Нәтижеге қол жеткізу және құралды әзірлеу үшін «сауаттылық» ұғымын, оның ішінде оқу мен санауды тарылту өте маңызды. Мысалы, PIAAC ұсынған анықтама сауаттылық ұғымын мәтінмен «түсінуге, бағалауға, пайдалануға және өзара әрекеттесуге» дейін тарылтады. Германия мен Францияның зерттеушілері де «сауаттылық» ұғымын өлшеуге тырысады. 

     Зерттеудің ғылыми жаңалығы Қазақстандағы ЖОО түлектерінің функционалдық сауаттылығын бағалау құралының теориялық шеңберін әзірлеу әрекеті болып табылады.

     Практикалық маңыздылығы функционалдық сауаттылықты бағалаудың жаңа тәсілі аясында зерттеу жоғары білім берудегі функционалдық сауаттылықты дамыту саласындағы негізгі тақырыптық бағыттарды анықтауға мүмкіндік беретіндігімен анықталады.

            Ұсынымдар зерттеушілердің ұсынылған шеңбердің маңызды және түбегейлі айырмашылықтары оқу және санау дағдыларын өлшеуге байланысты тапсырмаларға акт компонентін қосу болып табылады деген қорытындылары болып табылады.