Негізгі мазмұнға өту Негізгі шарлау мәзіріне өту Сайттың төменгі деректемесіне өту
Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Педагогика ғылымдары сериясы

БАЛА ДАМУЫН БАҒАЛАУДАҒЫ DENVER II ЖӘНЕ БАСҚА СКРИНИНГТІК ТЕСТТЕРДІҢ МАҢЫЗЫ

Жарияланған April 2025

0

0

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университет
Аңдатпа

Дамуды бағалау тесттері балалардың когнитивті, моторлық, тілдік және әлеуметтік-эмоционалдық дамуын бағалауда маңызды құрал болып табылады, олар әлеуетті даму кешігулерін ерте анықтауға мүмкіндік береді. Ерте анықтау маңызды, себебі ол уақытылы араласуға мүмкіндік береді, бұл ұзақ мерзімді даму мәселелерін алдын алуға, балалардың ұзақ мерзімді нәтижелерін жақсартуға және олардың өмір сапасын арттыруға көмектеседі. Бұл мақала Denver II, Жас пен кезеңдер сауалнамалары (ЖКС), Байлидің Нәресте және Бала дамуы шкалалары (Bayley-III), Гриффитс психикалық даму шкалалары және Анкараның даму скринингтік инвентаризациясы (АДСИ) сияқты кеңінен танылған даму скрининг тесттерінің салыстырмалы талдауын ұсынады.

Denver II 0-6 жас аралығындағы балалардың жеке-әлеуметтік, ұсақ моторика, тіл және ірі моторика дағдыларын бағалайды. Ол Түркия сияқты түрлі мәдени контекстерде кеңінен бейімделген, мұнда медициналық мамандар даму кезеңдерін бағалау және кешігулерді анықтау үшін жиі пайдаланады. ЖКС — ата-аналар толтыратын практикалық құрал, ол әртүрлі халықтар үшін мәдени түрде бейімделген. Дегенмен, ол ата-аналардың есептеріне негізделгендіктен, субъективтілік қаупі бар, және ол кейбір когнитивтік аспектілерді, әсіресе нәрестелерде, бағалауда жеткіліксіз болуы мүмкін.

Bayley-III когнитивтік, моторлық, тілдік, әлеуметтік-эмоционалдық және адаптивті дағдыларды жан-жақты бағалауды ұсынады, кең ауқымды мәдени бейімдеулермен қолдау табатын, бұл оны сенімді скрининг опциясы етеді. Дегенмен, оның ұзақ уақытты әкімшілендіру процесі қолжетімділікті шектеуі мүмкін, әсіресе ауқымды қолдану жағдайында.

АДСИ Түркия балаларын бағалауға арнайы бейімделген, тілдік-когнитивтік дамуды, моторлық дағдыларды, әлеуметтік дағдыларды және өз-өзіне қызмет көрсету дағдыларын бағалай отырып, Түркияның денсаулық сақтау және білім беру жүйелерінде тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. Әр тесттің өзіндік күшті және әлсіз жақтары бар, бұл балалардың дамуын кешенді бағалау үшін бірнеше тестті бірге пайдаланудың әлеуетті пайдасын көрсетеді, бұл қажет болған жағдайда ерте және тиімді араласуға мүмкіндік береді.

pdf (English)
Тіл

English

Дәйексөздерді қалай жазу керек

[1]
Kuralbayeva A., Pilten G.,Tasova A., Ibragimova A., . 2025. БАЛА ДАМУЫН БАҒАЛАУДАҒЫ DENVER II ЖӘНЕ БАСҚА СКРИНИНГТІК ТЕСТТЕРДІҢ МАҢЫЗЫ . Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Педагогика ғылымдары сериясы. 85, 1 (Квіт 2025), 320–331. DOI:https://doi.org/10.51889/2959-5762.2025.85.1.030.